Í dag fögnum við sjómannadegi. Þökkum þeim sem færa heim þau auðæfi sem í auðlindum sjávarins búa fyrir starf sitt og minnumst fórna þeirra og forvera þeirra í gegnum tíðina. Sjómannadagurinn í ár er hins vegar haldinn í skugga nagandi óvissu um framtíðarfyrirkomulag atvinnugreinarinnar. Óvissu sem er tilkomin vegna glannalegrar framkomu stjórnvalda og vanhugsaðrar þjóðnýtingarstefnu samfylkingar og vinstri grænna í sjávarútvegsmálum.
Á morgun opnar Feneyjar-tvíæringurinn fyrir almenning. Tvíæringurinn eða oft kallaður Bínalinn (e. biennale) var fyrst haldinn árið 1895, hann er alltaf haldinn annað hvert ár í Feneyjum og er þetta í 53ja sinn sem hátíðin er haldin. Það er mikill heiður fyrir íslenska listamenn að vera valdir til að vera fulltrúar Íslands á þessari gígatísku listahátíð og í ár er Ragnar Kjartansson okkar fulltrúi.
Stjórnmál á Íslandi skortir stefnu. Pólitísk umræða á Íslandi er viljandi eða óviljandi föst í smáatriðum og útúrsnúningum sem kemur þegar allt kemur til alls mest niður á öllum nema stjórnmálamönnum sem fitna eins og skrattinn á fjósbitanum. Aftur og aftur virðist fólk sætta sig við það að stjórnmálamenn maldi í móinn yfir smáatriðum, horfa um öxl og spá í fortíðina og hreinlega neiti að svara erfiðum spurningum.
Þann 4. júní 1989 gengu Pólverjar að kjörborðinu í fyrstu hálflýðræðislegu kosningum í austurblokkinni. Stjórnarandstaðan vann þar mikinn sigur undir forystu Samstöðunnar. Í kjölfarið tók við fyrsta borgaralega ríkisstjórnin í Austur-Evrópu.
Við fengum af því fréttir enn og aftur í gærkvöldi að staða ríkisfjármála og efnahagslífsins sé verri en menn áttu von á. Jóhanna Sigurðardóttir, forsætisráðherra lýsti því yfir við fjölmiðla í gær að það þurfi að taka enn fastar á ríkisfjármálunum. Yfirlýsing forsætisráðherra er furðuleg en kemur svo sem ekki á óvart því þessi ríkisstjórn hefur verið bæði máttlaus og svifasein þegar kemur að því að taka erfiðar ákvarðandir um ríkisfjármálin.
Í síðasta pistli mínum lofaði ég hugmyndir Ögmundar Jónassonar um sykurskatt í hástert. Þær eru skref í þá átt að gera einstaklinginn fjárhagslega ábyrgan fyrir heilsu sinni – að því gefnu að fé skattgreiðenda sé notað til að greiða niður heilbrigðisþjónustu. Best af öllu væri þó ef einstaklingurinn tæki enn meiri þátt í að greiða heilbrigðiskostnað sinn og axlaði þar með fulla fjárhagslega ábyrgð á lifnaðarháttum sínum. En er hægt að útbúa slíkt greiðslukerfi án þess að gefa upp á bátinn fullkomið og jafnt aðgengi að heilbrigðisþjónustu?
Enginn ráðherra ætlar að hitta Dalai Lama meðan hann er hér á landi. Fjármálaráðherra hefur sagt að engin samræmd stefna hafi verið mótuð af hálfu ríkisstjórnarinnar um heimsókn hans og er það svar nokkuð í anda ríkisstjórnarinnar sem virðist líta á samræmingu áætlana sem sitt helsta viðfangsefni. Raunveruleg ástæða er þó augljós – þjónkun við stórveldið Kína sem vill fyrir alla muni að enginn þjóðarleiðtogi hitti Dalai Lama að máli.
Reiði starfsmanna Orkuveitu Reykjavíkur vegna arðgreiðslu til eigenda fyrirtækisins var að vissu leyti skiljanleg. Þeir höfðu nýverið sætt sig við kjaraskerðingu vegna slæmrar afkomu fyrirtækisins og sveið því að sjá eftir þeim sparnaði til sveitarfélaganna sem eiga Orkuveituna. En þegar málið er krufið til mergjar er kannski eðlilegt að Orkuveitan greiði út arðinn, ekki síst í ljósi þess hverjir eigendurnir eru, hvaða ábyrgð þeir bera og hvers konar fjármuni þeir hafa bundna í fyrirtækinu.
Einn mælikvarði á lýðræðislegra skilvirkni á stjórnmálakerfa ríkja er hve algengt það sé að kjósendum takist að koma sitjandi valdhöfum frá í kosningum. Skemst er frá því að segja að Ísland skorar ekki hátt á þeim mælikvarða. Það eru oftast íslenskir stjórnmálamenn en ekki kjósendur sem taka ákvörðun um að fella ríkisstjórnir eða koma þeim til valda.
Síðustu daga hefur veðrið leikið við íbúa höfuðborgarsvæðisins og ungir sem aldnir hafa flykkst í Nauthólsvík og á Austurvöll til að njóta blíðunnar. Sólardagarnir eru svo sannarlega kærkomnir því þrátt fyrir að veturinn hafi ekki verið sem verstur með tilliti til snjóþunga og kulda, var hann mörgum erfiður vegna bankahrunsins.
Ef íslenska þjóðarbúið á að eiga sér viðreisnar von á næstu árum er algert lykilatriði að stjórnvöld líti á ríkisfjármálin með raunhæfum hætti og taki upp niðurskurðarhnífinn. Kynjuð hagstjórn mun því miður ekki duga ein og sér til að loka fjárlagagatinu.
Stjórnvöld á Íslandi standa nú frammi fyrir því að þurfa að skera umtalsvert niður af fjárlögum ríkisins. Sama verkefni blasir við sveitarstjórnum um allt land. Hingað til hafa fáar gagnlegar hugmyndir komið fram nema hvað allir virðast nokkurn veginn sammála um að það þurfi að finna lausnir. Það er hins vegar sjaldgæfara að finna fyrir nokkurn mann sem þorir að leggja þessar lausnir til, enda er það ljóst að allar breytingar í ríkisrekstrinum munu vekja upp hörð viðbrögð.
Dagur 114 í Alþýðulýðveldinu er runninn upp og í dag ætlar forsætisráðherra að segja okkur hvað er að gerast í efnahagsmálum. Á þessum 114 dögum hefur byltingarstjórnin komið mörgu til leiðar.
Í gær rugluðust fjögurhundruð manns í ríminu þegar þeir mættu á Austurvöll til að mótmæla ástandinu. Þeir hjóta að hafa gleymt því að Vinstri grænir og Samfylkingin tóku við stjórnartaumunum fyrir tæpum fimm mánuðum síðan. Það er óhugsandi að fólk mótmæli vitandi vits fyrstu vinstri stjórninni á Íslandi.
Íslendingar standa frammi fyrir því mikla verkefni að endurreisa efnahag landsins. Þegar verkefnin eru stór fallast þeim sem frammi fyrir þeim standa stundum hendur. En það er vart vænlegt til árangurs heldur er nauðsynlegt að meta stöðuna og byrja að vinna. Allar ferðir hefjast á einu skrefi og allir vita að það er t.d. ekkert langt til Egilsstaða frá Reykjavík, málið er bara að leggja af stað.
Það bendir allt til þess að markaður með sykurafurðir sé óskilvirkur, þ.e. að ofneysla sé á matvælum sem innihalda sykur í miklu magni. Þeir sem trúa því að frjáls markaður skili samfélaginu ákjósanlegustu niðurstöðunni ættu því að fagna aðgerðum sem leiðrétta þá bresti sem eru á sykurmarkaði. Af hverju leggjast frjálshyggjumenn þá gegn sykurskattinum sem Ögmundur Jónasson hefur lagt til?
Hugmyndir um friðlýsingu Íslands gegn kjarnorkuvopnum hafa fengið byr undir vænginn eftir valdatöku vinstrisinnaðra stjórnmálaflokka. Í þessum pistli verður talað gegn hluta þeirra hugmynda sem uppi eru um slíka friðlýsingu.
Nú virðist ljóst að leggja eigi fram þingsályktunartillögu um umsókn um aðild að Evrópusambandinu á næstu vikum. Þingsályktunardrögin eru vægast sagt rýr, en í þeim er gert ráð fyrir að Alþingi veiti ríkisstjórninni svo til opið umboð til viðræðna við Evrópusambandið og útkoman verði svo lögð í dóm kjósenda. Spyrja má hvort ekki væri eðlilegra að hin nýja ríkisstjórn, sem talaði mikið um það fyrir kosningar að styrkja þyrfti Alþingi, sýndi hinum kjörnu fulltrúum meira traust
Eurovision í kvöld og við ætlum auðvitað að ná íslenska markmiðinu: 2. sæti! Sem þýðir frábær árangur án þess að þurfa að halda fimm milljarða keppni hér á landi á næsta ári. Hér eru 10 pælingar í tengslum við Eurovision.
Framundan er einn mesti niðurskurður sögunnar og nýkjörin ríkisstjórn virðist forðast það eins og heitan eldinn að ræða um hvar og hvernær verði skorið niður. Að vissu leiti er það skiljanlegt, enda ekki öfundsverð staða að þurfa að draga saman þjónustu ríkisins á hinum ýmsu sviðum. Þetta er væntanlega ekki draumahlutverk vinstrimanna, eða nokkurra stjórnmálamanna yfirleitt. Það leit allt út fyrir að þegar vinstrimenn kæmust loks til valda að þá hefðu þeir úr nægum sjóðum að spila þar sem íslenska ríki var nánast orðið skuldlaust fyrir hrun.